Kłykciny kończyste – objawy, leczenie i jak je odróżnić od innych zmian skórnych

Co to są kłykciny kończyste? Przyczyny ich powstawania

Kłykciny kończyste, określane również jako brodawki płciowe, to zmiany skórne o charakterze nienowotworowym, które powstają w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Najczęściej dotyczą one miejsc intymnych, takich jak okolice narządów płciowych, odbytu czy ujścia cewki moczowej. Zakażenie wirusem HPV należy do najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową, a objawy kłykcin kończystych mogą pojawić się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Do głównych przyczyn rozwoju kłykcin kończystych zaliczamy:

• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, najczęściej typami 6 i 11,
• kontakty seksualne z zakażoną osobą — droga płciowa to najczęstsza forma transmisji,
• mikrourazy skóry i błon śluzowych podczas stosunku płciowego, ułatwiające wnikanie wirusa,
• osłabiony układ odpornościowy, który sprzyja rozwojowi infekcji,
• czynniki ryzyka, takie jak palenie tytoniu, duża liczba partnerów seksualnych czy brak badań przesiewowych.

W praktyce klinicznej zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może przebiegać bezobjawowo, dlatego wiele osób nie jest świadomych zakażenia i nie podejmuje konsultacji lekarskiej. W niektórych przypadkach kłykciny występują w obrębie szyjki macicy, pochwy, trzonie prącia czy kanale odbytu, prowadząc do dyskomfortu, świądu i poczucia wstydu. Warto podkreślić, że zakażenia wirusem HPV wiążą się także z ryzykiem rozwoju raka szyjki macicy i raka odbytu, dlatego ich leczenie jest kluczowe dla zdrowia obu płci.

Jak wygląda kłykcina kończysta? Początkowe stadium i dalszy rozwój zmian

Kłykciny kończyste objawy mogą być różne w zależności od etapu choroby, jednak w początkowym stadium kłykciny kończyste często mają postać drobnych, uszypułowanych wykwitów przypominających brodawki płciowe. Zazwyczaj są one miękkie, o barwie zbliżonej do koloru skóry lub lekko różowej. W miarę rozwoju zmian skórnych wykwity mogą zlewać się w większe struktury i przyjmować charakterystyczną, kalafiorowatą powierzchnię.

Najczęściej kłykciny występują w obrębie narządów płciowych i w okolicach odbytu, pojawiają się także w przedsionku pochwy, na wargach sromowych większych czy wewnętrznej blaszce napletka. U mężczyzn zmiany mogą obejmować trzon prącia, brzegu żołędzi i okolice ujścia cewki moczowej. W przypadku kobiet kłykciny kończyste sromu i szyjki macicy bywają trudniejsze do zauważenia, dlatego niekiedy rozpoznaje się je dopiero podczas badania cytologicznego.

W niektórych przypadkach kłykciny kończyste mogą przebiegać bezobjawowo, jednak z czasem powodują świąd, ból, krwawienie czy dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu. Warto pamiętać, że kłykciny kończyste wyglądają podobnie do innych zmian skórnych, dlatego dla postawienia prawidłowego rozpoznania konieczna jest konsultacji lekarskiej i czasem wykonanie badania histopatologicznego.

Laserowe usuwanie kłykcin – kiedy jest konieczne i jak wygląda zabieg?

Laseroterapia to jedna z najskuteczniejszych metod leczenia brodawek płciowych, szczególnie gdy kłykciny kończyste występują w obrębie narządów płciowych lub w okolicach odbytu i są oporne na leczenie farmakologiczne. Zabieg polega na precyzyjnym odparowaniu zmian skórnych za pomocą wiązki lasera CO₂, co pozwala usunąć zainfekowane komórki i zminimalizować ryzyko nawrotów.

Do wskazań do laserowego usuwania kłykcin należą m.in. liczne lub szybko powiększające się wykwity, kłykciny kończyste pochwy, zmiany w obrębie szyjki macicy czy ujścia cewki moczowej. W praktyce klinicznej laseroterapia bywa również stosowana u pacjentów, u których zakażenie wirusem HPV wiąże się z wysokim ryzykiem rozwoju raka szyjki macicy czy raka odbytu.

Zabieg wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym, a pacjent odczuwa jedynie niewielki dyskomfort lub pieczenie. Dzięki dużej precyzji laser usuwa tylko chore tkanki, nie naruszając zdrowych, co skraca czas gojenia i ogranicza ryzyko powikłań. W porównaniu do metod takich jak krioterapia ciekłym azotem czy aplikacja kwasu trójchlorooctowego, laserowe usuwanie kłykcin charakteryzuje się wysoką skutecznością i krótszą rekonwalescencją.

Choć metoda ta nie daje gwarancji całkowitego wyleczenia — ponieważ wirusem brodawczaka ludzkiego HPV można zarazić się ponownie — to usuwa źródło zakażenia i znacząco poprawia komfort pacjenta. Dlatego w wielu przypadkach leczenia zabiegowego laser stanowi najlepszy wybór zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn z kłykcinami kończystymi.

Jak długo trwa usuwanie kłykcin kończystych laserem?

Czas trwania zabiegu laseroterapii zależy od liczby i wielkości zmian skórnych oraz miejsca ich występowania. Pojedyncze kłykciny kończyste w obrębie narządów płciowych mogą zostać usunięte w ciągu kilkunastu minut, natomiast w przypadku rozległych zmian, np. w okolicach odbytu czy szyjki macicy, procedura może wymagać dłuższego czasu i kilku sesji. Zazwyczaj leczenie kłykcin kończystych laserem odbywa się w warunkach ambulatoryjnych, a pacjent po zabiegu szybko wraca do codziennych aktywności. U niektórych pacjentów wystarczy jednorazowe usunięcie brodawek płciowych, podczas gdy w innych przypadkach konieczne jest kilkukrotne powtórzenie procedury, aby usunąć wszystkie zainfekowane komórki.

Choć laseroterapia pozwala na szybkie i skuteczne pozbycie się zmian, należy pamiętać, że zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego nadal pozostaje w organizmie. Dlatego tak istotne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia i w razie potrzeby wykonywanie badań przesiewowych, aby zapobiegać nawrotom i ograniczyć ryzyko rozwoju raka szyjki macicy czy raka odbytu.

Zalecenia i przeciwwskazania do zabiegu usuwania kłykcin

Przed rozpoczęciem leczenia zabiegowego, takiego jak laseroterapia czy krioterapia ciekłym azotem, lekarz ocenia lokalizację i wielkość zmian oraz stan zdrowia pacjenta. W przypadku kłykcin kończystych w obrębie narządów płciowych, pochwy, szyjki macicy czy odbytu, usunięcie zmian pozwala ograniczyć ryzyko dalszej transmisji wirusem brodawczaka ludzkiego HPV i zmniejszyć konsekwencje zdrowotne związane z zakażeniem.

Najczęstsze zalecenia przed i po zabiegu obejmują:

• unikanie stosunku płciowego do czasu pełnego zagojenia ran,
• dbanie o higienę miejsc intymnych i stosowanie zaleconych środków pielęgnacyjnych,
• zgłaszanie lekarzowi niepokojących objawów, takich jak krwawienie, świąd czy ból,
• wykonywanie badań kontrolnych, np. badania cytologicznego u kobiet,
• edukację pacjenta w zakresie profilaktyki zakażeń wirusem HPV i chorób przenoszonych drogą płciową.

Do przeciwwskazań do usuwania kłykcin kończystych należą:

• ciąża (w niektórych przypadkach lekarz wybiera inne, bezpieczniejsze metody),
• aktywne infekcje skóry lub stany zapalne w miejscach intymnych,
• ciężkie choroby przewlekłe osłabiające układ odpornościowy,
• niektórych przypadkach zaburzenia krzepnięcia krwi lub niewyrównane choroby ogólnoustrojowe.

W praktyce klinicznej lekarz zawsze indywidualnie ocenia, które leczenie kłykciny kończyste będzie najbezpieczniejsze i najskuteczniejsze. Dzięki temu możliwe jest nie tylko usunięcie brodawek płciowych, ale także ograniczenie ryzyka powikłań i nawrotów w obrębie narządów płciowych oraz okolicach odbytu.

Leczenie farmakologiczne kłykcin kończystych

Leczenie kłykciny kończyste nie zawsze wymaga zabiegu chirurgicznego — w wielu przypadkach stosuje się metody farmakologiczne, które pacjent może prowadzić samodzielnie pod kontrolą lekarza. Terapia opiera się na preparatach miejscowych, które niszczą zainfekowane komórki lub pobudzają układ odpornościowy do walki z wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.

Do najczęściej stosowanych leków należą:

• podofilotoksyna — silny środek cytostatyczny powodujący martwicę komórek brodawek płciowych,
• imikwimod — krem o działaniu immunomodulującym, zwiększający aktywność układu odpornościowego,
• sinekatechina — preparat z zielonej herbaty o właściwościach przeciwwirusowych i przeciwzapalnych,
• kwas trójchlorooctowy — stosowany w leczeniu brodawek płciowych, zwłaszcza w obrębie szyjki macicy i pochwy.

W praktyce klinicznej wybór leku zależy od lokalizacji zmian, ich wielkości oraz stanu zdrowia pacjenta. Leczenie farmakologiczne może być skuteczne w początkowym stadium kłykcin kończystych, jednak wymaga systematyczności i regularnych kontroli. Trzeba pamiętać, że zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego często przebiegać bezobjawowo, a wyleczenia nie można utożsamiać z całkowitym usunięciem wirusa z organizmu. Dlatego ważne są badania przesiewowe, konsultacji lekarskiej i świadomość, że leczenie farmakologiczne zmniejsza ryzyko powikłań, ale nie eliminuje całkowicie ryzyka nawrotu choroby.

Bibliografia