Badanie OCT – na czym polega?
Optyczna koherentna tomografia, znana jako badanie OCT oka, to nowoczesna metoda obrazowania stosowana w diagnostyce okulistycznej. Polega na precyzyjnym skanowaniu poszczególnych warstw siatkówki i innych struktur tylnej części gałki ocznej, np. plamki żółtej czy tarczy nerwu wzrokowego. Dzięki wykorzystaniu wiązki światła, badanie pozwala uzyskać przekrojowe obrazy o bardzo wysokiej rozdzielczości, które umożliwiają wczesne wykrycie schorzeń, takich jak zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, zwłóknienie przedplamkowe czy uszkodzenia nerwu wzrokowego.
W przeciwieństwie do tradycyjnych metod, OCT jest badaniem nieinwazyjnym. Nie wymaga użycia dożylnego kontrastu ani kontaktu ze strukturami oka, co czyni je wygodnym dla pacjenta. Wyniki badania pozwalają na dokładne określenie powtarzalnego pomiaru grubości siatkówki, co jest kluczowe w monitorowaniu przebiegu leczenia chorób takich jak jaskra czy obrzęk plamki.
Tomograf OCT emituje jedynie światło, które nie stanowi szkodliwego promieniowania, co oznacza, że badanie jest bezpieczne nawet w przypadku wielokrotnego wykonywania. Dzięki zaawansowanej technologii, badanie OCT oka pozwala na szczegółową analizę poszczególnych warstw siatkówki, co umożliwia wykrycie subtelnych zmian w jej strukturze i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. To nowoczesne badanie obrazowe jest obecnie jednym z najważniejszych narzędzi w diagnostyce chorób narządu wzroku.
Jak przygotować się do badania OCT oka?
Badanie OCT, będące jedną z najbardziej zaawansowanych metod diagnostyki narządu wzroku, zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. W większości przypadków wystarczy pojawić się w umówionym terminie w gabinecie okulistycznym, gdzie zostanie wykonane badanie obrazowe.
Przed badaniem okulistycznym OCT może być konieczne zakroplenie oczu w celu rozszerzenia źrenic, co ułatwia uzyskanie precyzyjnych obrazów dna oka. W takiej sytuacji należy pamiętać, że rozszerzone źrenice mogą powodować chwilowe zaburzenia widzenia.
W przypadku niektórych pacjentów, np. osób zmagających się z alergią na krople okulistyczne, istotne jest poinformowanie lekarza o takich dolegliwościach przed rozpoczęciem badania. Dzięki temu specjalista może dostosować sposób przeprowadzenia OCT oka do Twoich potrzeb.
Nie ma potrzeby odstawiania leków ani wprowadzania zmian w codziennej rutynie przed badaniem. Jednak pacjenci używający soczewek kontaktowych mogą zostać poproszeni o ich zdjęcie przed przystąpieniem do badania.
Badanie OCT oka, dzięki swojej bezbolesnej i bezinwazyjnej naturze, jest komfortowe dla pacjentów. Warto jednak pamiętać, aby być wypoczętym i zrelaksowanym – to pomoże w utrzymaniu stabilnej pozycji głowy, co jest istotne dla uzyskania precyzyjnych wyników. Przygotowanie do tego badania jest proste, co czyni je jeszcze bardziej przystępnym i wygodnym narzędziem w diagnostyce narządu wzroku.

Badanie okulistyczne OCT – kiedy jest zalecane?
Badanie okulistyczne OCT, czyli optyczna koherentna tomografia, jest niezastąpionym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu chorób narządu wzroku. Lekarze zalecają je w przypadkach, gdy istnieje podejrzenie schorzeń siatkówki, nerwu wzrokowego lub innych struktur tylnej części gałki ocznej. Dzięki swojej precyzji i nieinwazyjności, badanie OCT oka pozwala na wczesne wykrycie problemów, zanim staną się one poważnym zagrożeniem dla wzroku.
Jednym z najczęstszych wskazań do wykonania badania OCT jest zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD), które dotyka głównie osoby starsze. OCT pozwala na dokładną ocenę plamki żółtej i wykrycie zmian, takich jak obrzęk plamki czy zwłóknienie przedplamkowe. Badanie jest również zalecane w przypadku jaskry, gdzie umożliwia ocenę tarczy nerwu wzrokowego i zawężenia pola widzenia. O tomografii dna oka powinny pamiętać również osoby z nadciśnieniem tętniczym, znaczną krótkowzrocznością i innymi schorzeniami oczu.
Lekarze często wykorzystują tomografię oka także w diagnostyce chorób siatkówki, takich jak retinopatia cukrzycowa czy blizny siatkówki. Dzięki powtarzalnym pomiarom grubości siatkówki, badanie pozwala na monitorowanie skuteczności wdrożonego leczenia. OCT oka jest również nieocenione w przypadku uszkodzeń nerwu wzrokowego, pomagając zidentyfikować zmiany w strukturze włókien nerwowych. Jeśli zauważasz niepokojące objawy, takie jak pogorszenie ostrości wzroku, zawężenie pola widzenia czy zaburzenia powonienia światła, warto skonsultować się z okulistą, który może zalecić wykonanie tego badania.
Co wykrywa badanie OCT? Najczęstsze schorzenia oczu
Badanie OCT to jedna z najskuteczniejszych metod diagnostycznych, pozwalająca wykryć różnorodne schorzenia narządu wzroku na bardzo wczesnym etapie. Dzięki możliwości precyzyjnego obrazowania poszczególnych warstw siatkówki oraz nerwu wzrokowego, badanie to odgrywa kluczową rolę w rozpoznawaniu i monitorowaniu wielu chorób oczu.
Najczęstsze schorzenia, które można wykryć za pomocą tomografii OCT:
- Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD): OCT pozwala ocenić zmiany w plamce żółtej, które mogą prowadzić do pogorszenia widzenia centralnego.
- Jaskra: Dzięki badaniu OCT nerwu wzrokowego możliwe jest wczesne wykrycie uszkodzeń włókien nerwowych oraz ocena tarczy nerwu wzrokowego.
- Retinopatia cukrzycowa: OCT pomaga zidentyfikować zmiany w obrębie dna oka, takie jak obrzęk siatkówki czy mikronaczyniowe uszkodzenia, które są charakterystyczne dla tej choroby.
- Zwłóknienie przedplamkowe: Badanie umożliwia ocenę powierzchni oka i identyfikację blizn siatkówki, które mogą ograniczać jakość widzenia.
- Uszkodzenia nerwu wzrokowego: OCT pozwala na dokładną analizę struktury nerwu wzrokowego w przypadku zawężenia pola widzenia lub innych objawów neurologicznych.
- Obrzęk plamki: Jest to jedno z najczęstszych wskazań do OCT, pozwalające na ocenę grubości siatkówki i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
- Choroby genetyczne siatkówki: Takie jak wrodzony przerost nabłonka barwnikowego, które dzięki precyzyjnym obrazom OCT można zdiagnozować i monitorować.
Dzięki badaniu OCT możliwe jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, co jest kluczowe w przypadku schorzeń, które mogą prowadzić do utraty wzroku. Współczesna diagnostyka oparta na tomografii pozwala lekarzom dokładnie analizować nawet subtelne zmiany w obrębie narządu wzroku, zwiększając skuteczność terapii i poprawiając komfort życia pacjenta.

Badanie OCT oczu – czy boli?
Badanie OCT oczu jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne, co czyni je jedną z najbardziej komfortowych metod diagnostycznych w okulistyce. W trakcie badania pacjent siedzi nieruchomo przed urządzeniem, które skanuje struktury oka za pomocą wiązki światła. Tomografia oka nie wymaga kontaktu fizycznego z powierzchnią gałki ocznej ani stosowania dożylnego kontrastu, a emitowane światło nie stanowi szkodliwego promieniowania.
Badanie może wymagać zakroplenia oczu w celu rozszerzenia źrenic, co u niektórych osób powoduje chwilowe uczucie dyskomfortu, ale nie jest to bolesne. Dzięki swojej bezinwazyjności OCT jest szczególnie cenione zarówno przez lekarzy, jak i pacjentów, zapewniając precyzyjną diagnostykę w maksymalnie komfortowych warunkach.
Czy po badaniu OCT oka można prowadzić samochód?
To, czy po badaniu OCT można prowadzić samochód, zależy od tego, czy podczas badania zastosowano krople rozszerzające źrenice. W wielu przypadkach badanie okulistyczne OCT przeprowadza się bez konieczności użycia takich preparatów, co oznacza, że widzenie nie jest zaburzone i prowadzenie pojazdu nie stanowi problemu.
Jeśli jednak lekarz zdecyduje o zastosowaniu kropli, mogą one powodować tymczasowe zamglenie widzenia i zwiększoną wrażliwość na światło. W takiej sytuacji zaleca się unikanie prowadzenia samochodu przez kilka godzin po badaniu. Warto więc wcześniej zaplanować transport alternatywny lub poprosić kogoś o towarzystwo.
Ostateczna decyzja o możliwości prowadzenia auta zależy od Twojego komfortu widzenia po badaniu. Jeśli masz wątpliwości, zawsze najlepiej skonsultować się z lekarzem przed opuszczeniem gabinetu. Pamiętaj, że bezpieczeństwo Twoje i innych użytkowników drogi jest najważniejsze.
Bibliografia
- A. Walczyk, A. W. Fryczkowski, Optyczna koherentna tomografia w diagnostyce i monitorowaniu chorób siatkówki (2011). Dostęp: 18.01.2025
- D. Wojtusik, A. Kowalik, Badania obrazowe w okulistyce „okiem elektroradiologa” (2019). Dostęp: 18.01.2025
- P. Targowski, B. J. Rouba, P. Karaszkiewicz, M. Iwanicka, L. Tymińska-Widmer, T. Ława-Wysiołuch, E. A. Kwiatkowska, M. Sylwestrzak, Optyczna Koherentna Tomografia OCT – nowe narzędzie do działań konserwatorskich i inwentaryzacyjnych (2009). Dostęp: 18.01.2025