Na czym polega badanie USG Doppler?
USG Doppler to specjalistyczne badanie ultrasonograficzne, które umożliwia ocenę przepływu krwi w obrębie naczyń krwionośnych. Opiera się na efekcie Dopplera – zjawisku fizycznym polegającym na zmianie częstotliwości fal ultradźwiękowych odbitych od poruszających się elementów krwi. Dzięki temu lekarz może ocenić prędkość przepływu krwi, kierunek jej ruchu oraz wykryć ewentualne zaburzenia, takie jak zwężenia naczyń czy obecność skrzeplin.
Badanie Dopplerowskie pozwala uwidocznić naczynia krwionośne, tętnice oraz żyły, co ma kluczowe znaczenie w diagnostyce chorób układu krążenia, takich jak niewydolność żylna, miażdżyca czy zakrzepica. Wykorzystuje się różne techniki obrazowania, w tym USG Duplex Doppler oraz kolorowe USG Doppler, które pozwala na precyzyjne określenie zaburzeń przepływu krwi w naczyniach.
Jak przebiega USG Doppler i czy jest bolesne?
Przebieg badania USG Doppler jest prosty i w większości przypadków nie wymaga szczególnego przygotowania. Pacjent układa się w pozycji leżącej, a lekarz nakłada na badane miejsce specjalny żel, który poprawia przewodzenie fal ultradźwiękowych. Następnie głowica aparatu USG przykładana jest do skóry pacjenta, a na monitorze pojawia się obraz przedstawiający przepływ krwi w badanych naczyniach.
Badanie jest całkowicie bezinwazyjne i bezpieczne. Nie powoduje bólu ani dyskomfortu, chociaż w przypadku USG Doppler żył kończyn dolnych lub tętnic szyjnych, lekarz może poprosić pacjenta o wykonanie określonych ruchów, takich jak chwilowe wstrzymanie oddechu lub zmianę pozycji.
Kiedy lekarz może zalecić badanie Dopplera?
USG Doppler jest stosowane w diagnostyce wielu schorzeń układu krążenia. Lekarz może zalecić jego wykonanie w przypadku:
- podejrzenia zakrzepicy żył kończyn dolnych,
- niewydolności żylnej objawiającej się uczuciem ciężkości nóg i obrzękami,
- oceny ryzyka miażdżycy i zwężeń naczyń krwionośnych,
- diagnostyki tętniaka aorty brzusznej,
- monitorowania skuteczności leczenia operacyjnego naczyń,
- badań profilaktycznych u osób z nadciśnieniem tętniczym lub cukrzycą.
USG Doppler jest także często wykorzystywane w diagnostyce wrodzonych wad serca oraz w monitorowaniu przepływów w narządach płodu podczas ciąży.
Rodzaje badań Dopplera – jakie obszary ciała można zbadać?
Badania Dopplerowskie znajduje zastosowanie w różnych obszarach ciała. W zależności od wskazań medycznych można wyróżnić:
- Badanie Doppler tętnic szyjnych i kręgowych – ocena stanu tętnic doprowadzających krew do mózgu, pomocna w diagnostyce miażdżycy.
- USG Doppler kończyn dolnych i górnych – badanie naczyń żylnych i tętniczych w celu wykrycia zakrzepicy, niewydolności żylnej czy zwężeń.
- USG Doppler żył głębokich i powierzchownych – wykorzystywane w diagnostyce zakrzepicy żył kończyn dolnych oraz przewlekłej niewydolności żylnej.
- USG Doppler narządów wewnętrznych – stosowany do oceny ukrwienia narządów takich jak wątroba, nerki czy śledziona.
Każde z tych badań pozwala na dokładną analizę stanu naczyń krwionośnych i jest istotnym elementem diagnostyki chorób układu krążenia.
Jak przygotować się do badania Dopplera?
W większości przypadków USG Doppler nie wymaga specjalnego przygotowania, jednak w zależności od badanego obszaru mogą obowiązywać pewne zalecenia.
- Badanie Dopplerowskie tętnic szyjnych i kończyn dolnych – nie wymaga wcześniejszego przygotowania.
- Doppler aorty brzusznej i naczyń jamy brzusznej – zaleca się wykonanie badania na czczo, aby uniknąć zakłóceń w obrazowaniu spowodowanych gazami jelitowymi.
- USG układu żylnego kończyn dolnych – pacjent powinien unikać stosowania kremów i balsamów w dniu badania, ponieważ mogą one utrudnić przewodzenie fal ultradźwiękowych.
Przed wykonaniem badania warto skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, czy w danym przypadku konieczne jest dodatkowe przygotowanie.
Jak interpretować wyniki badania Dopplera?
Wynik badania USG Doppler dostarcza informacji na temat przepływu krwi w naczyniach oraz ewentualnych nieprawidłowości, takich jak:
- zwężenia naczyń spowodowane miażdżycą,
- obecność skrzeplin w żyłach,
- refluks żylny świadczący o niewydolności żylnej,
- tętniaki naczyń,
- nieprawidłowości w ukrwieniu narządów wewnętrznych.
Interpretacja wyników powinna być przeprowadzona przez radiologa, który na podstawie uzyskanych danych może podjąć decyzję dotyczącą dalszego postępowania diagnostycznego i leczniczego.
Bibliografia
- G. Ćwik, Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego–aktualizacja. Badanie trzustki (2013), Journal of Ultrasonography, 13(53), 167-177., Data dostępu: 24.02.2025r.
- D. Walasik-Szemplińska, M. Pauk-Domańska, U. Sanocka, I. Sudoł-Szopińska, Doppler imaging of orbital vessels in the assessment of the activity and severity of thyroid-associated orbitopathy (2015), Journal of Ultrasonography, 15(63), 388., Data dostępu: 24.02.2025r.
- J. E. Browne, A review of Doppler ultrasound quality assurance protocols and test devices (2014), Physica Medica, 30(7), 742-751., Data dostępu: 24.02.2025r.
